نگاهی به پرونده هسته‌ای ایران نشان می‌دهد که این پرونده از فراز و فرودهایی و در عین حال تفاوت دیدگاه‌های بسیاری برخوردار است. موید این نکته مناظرات انتخاباتی بود که در آن کاندیداها به ارائه دیدگاه‌هایی گاها متفاوت می‌پرداختند.
به گزارش اعتدال به نقل از تابناک، پرونده هسته‌ای ایران در بعضی از برهه‌های زمانی حتی به مرز پایان و حل معضل نزدیک شده بود که مقام معظم رهبری نیز در سخنرانی بعد از انتخابات اخیر این موضوع را تایید فرمودند و افزودند که آمریکایی‌ها پس از توافق از پذیرش آن خودداری کردند.
در بعضی از مواقع نیز موضوع هسته‌ای به نقاط حساس و کاملا چالشی نیز نزدیک شده بود که نمود آن در قطعنامه‌های ضد ایرانی هویدا است. هنگامی که موضوع هسته‌ای ایران روند عادی خود را از دست داد و پرونده از شورای حکام آژانس به شورای امنیت رفت، موضوع هسته‌ای ایران روند تازه‌ای به خود گرفت. ارجاع پرونده هسته‌ای به شورای امنیت، اقدامی سیاسی، شتاب‌آلود و به دور از موازین و مقررات نظام حقوق بین‌المللی بود.
اما چندی است که یکی از موضوعات مهم در عرصه دیپلماسی هسته‌ای بعد از روی کارآمدن دولت جدید، بحث تغییر مذاکره‌کنندگان و سازمان متولی مذاکرات است. بر اساس گزارش‌های موجود، قرار است از این پس وزارت خارجه به جای شورای عالی امنیت ملی مسئولیت پرونده هسته‌ای را بر عهده بگیرد. صرف نظر از مزایا و معایب این اقدام، مهم این است که کیفیت و روش مذاکرات تغییر کند.
از سال 2006 که پرونده هسته‌ای به شورای امنیت رفت تا آخرین قطعنامه با شماره 1929 که ششمین قطعنامه و پنجمین قطعنامه
تحریمی بود در حدود سه سال می‌گذرد. در آن قطعنامه گزینه‌هایی برای ایران مطرح شده بود. از جمله: ادامه واکنش‌های شورای امنیت یا عمل موقتی ایران (تعلیق غنی‌سازی در برابر تعلیق تحریم‌ها) و یا عمل دائمی ایران یعنی عمل به تمام آنچه شورای امنیت و شورای حکام درخواست کرده‌اند.
اگر چه خواسته‌های نهایی شورای امنیت فقط ناظر بر غنی‌سازی نیست، هر چند این مسئله از حیاتی‌ترین آنهاست. تصویب و اجرای بی‌قید شرط پروتکل الحاقی، خودداری از برنامه راکتور هسته‌ای آب سنگین، حذف شرکت‌ها و سازمان‌های نظامی از مشارکت در برنامه هسته‌ای و .... مطرح است. پیشنهاد غنی‌سازی خارج از ایران هم به معنای عدم حق توسعه غنی‌سازی بیش از سه درصد است یعنی حذف مراحل بعدی غنی‌سازی، خواسته غرب است و بدون آن، هرگز رسیدگی و فشارها متوقف نخواهد شد. در هر حال گزینه‌های مطرح شده در قطعنامه‌های قبلی به تناوب آورده شده است.
در آخرین قطعنامه سخن از پایان سلسله‌وار قطعنامه نشده است اما چه شد که قطعنامه‌ها علیه ایران به طور موقت به پایان رسیده است؟ می توان چند دلیل را به عنوان دلایل عدم تصویب قطعنامه علیه ایران طی سه سال گذشته بیان کرد.
دلیل اول این بوده است که قطعنامه 1929 یکی از شدیداللحن‌ترین قطعنامه‌ها در چارچوب فصل هفتم بند 41 منشوراست. طراحان قطعنامه‌ها منتظر آثار عملی این قطعنامه بوده‌اند. به بیان دیگر در صورتی که قطعنامه‌های شورای امنیت بخواهد به هدف خود برسد که همان تغییر در سیاست‌های ایران و فشار است، این قطعنامه کافی بود.
دلیل دوم را می‌توان در چارچوب عدم شکل‌گیری اجماع میان اعضای شورای امنیت قلمداد کرد. چین و روسیه خواستار گفت‌وگو برای یافتن راه حل برون‌رفت از معضل هسته‌ای ایران هستند و قطعنامه‌ها را کارامد نمی‌دانند. چند دور گفت‌وگو از آخرین قطعنامه تا آلماتی 2 نیز در همین راستاست.
دلیل سوم با خط قرمز نتانیاهو قابل تحلیل است. نتانیاهو در سخنرانی مجمع عمومی خود با کشیدن خط قرمزی نشان داد که اسرائیل محرک اصلی قطعنامه‌ها و فشارهای بین‌المللی علیه ایران است. سران رژیم صهیونیستی در یک اقدام تبلیغاتی سعی کردند نشان بدهند که علت اینکه اسرائیل نسبت به پرونده هسته‌ای ایران واکنش جدی نشان نمی‌دهد این است که ایران از خط قرمز عبور نکرده و در صورتی که از این خط عبور کند با واکنش جدی مواجه می‌شود.
یکی از دلایل دیگر که می‌توان از آن به عنوان مهم‌ترین دلیل پایان تصویب قطعنامه‌ها نام برد، ایجاد تحولات منطقه از جمله در کشور تونس، لیبی، مصر، سوریه و ... است. بعد از ایجاد این تحولات ایران دیگر از مهم‌ترین موضوع منطقه و نظام بین‌الملل خارج شد و کشورهای غربی و حتی کشورهای عربی بعد از آغاز این‌گونه تحولات سعی در مدیریت و هدایت آنها کردند.
البته در این برهه زمانی زنگ خطر برای دستگاه دیپلماسی کشور به صدا درآمده است چرا که معلوم نیست تا کی دلایلی که برای عدم تحمیل قطعنامه‌ها برشمردیم پابرجا بماند و از سوی دیگر نگاهی به تحولات منطقه نشان از آن دارد که درگیری‌ها در حال فروکش کردن است و این فروکش کردن به معنای همزمان ایجاد فرصت و محدودیت برای ایران است.
بنابراین به نظر می‌رسد که دستگاه دیپلماسی کشور هرچه سریع‌تر باید دستورالعمل و برنامه‌های خود را برای آغاز مذاکرات جدی، صریح و مبتنی بر تامین منافع ملی کلید بزند چرا که اگر تعلل شود ممکن است قعطنامه‌های دیگر علیه ایران در راه باشد. در عین حال مذاکرات آینده باید مبتنی بر گفت‌وگوهای هوشمند، سازنده و همراه با تعامل موثر باشد.
به گزارش ایسنا، محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور سابق کشورمان روز 4 آذرماه 87 در مراسم بهره‌برداری از سه طرح مهم ملی در شرکت فولاد خوزستان با بیان اینکه هر روز یک قطعنامه تهیه کردند و در شورای امنیت علیه ایران صادر کردند، گفت: «من امروز به آنها می‌گویم آنقدر قطعنامه بدهید تا قطعنامه‌دان شما پاره شود.»