کاسبی با چراغ خاموش!

اعتدال:مغازه هایی که در تاریکی  یا زیر روشنایی یک چراغ کوچک مایحتاج مردم را در کلان شهر مشهد  می فروشند. این جمله توصیف بخش زیادی از آن چیزی است که بامداد چهارشنبه در برخی خیابان های اصلی شهر دیدم. شهری که مردمانش نیازهایی دارند که لاجرم مسئولان شهر باید به آن پاسخ دهند.

به گزارش خراسان، نیازهایی که تا پیش از خردادماه برای تامین شان مشکل چندانی وجود نداشت اگر 2 ساعت پس از نیمه شب شیر،شیر خشک،نان یا هر کالای ضروری دیگری می خواستی کافی بود به خیابان اصلی سری بزنی اما حالا داستان فرق می کند.حالا اگر به این اقلام ضروری نیاز داشتی باید دنبال مغازه ای بگردی که چراغش نیمه روشن است یا کرکره اش نیمه بسته.هیچ کس هم به این سوال مهم پاسخ نمی دهد که وقتی این نیازها وجود دارد چرا باید مغازه ها را تعطیل کرد؟آیا کسب روزی حلال و تامین نیازهای ضروری زندگی شب و روز دارد . البته اگر بگردی حتما مغازه  هایی هم هستند که مجوز فعالیت تا ساعت 2 بامداد دارند اما تعداد این واحدهای صنفی در بسیاری از خیابان  های اصلی شهر، به جز حلقه مرکزی اطراف حرم مطهر، آنقدر کم است که باید با ذره بین به دنبال شان باشی. شاید دیگر کمتر کسی باشد که گزارش ها و اتفاقات مربوط به طرح تعطیلی اصناف در ساعت 24 را دنبال نکرده باشد و از آن بی اطلاع باشد. طرحی که اواسط خرداد ماه جاری اجرای آن آغاز شد و در تابستان به اوج خود رسید. با این حال قرار شد با تعیین اصناف کشیک که تا ساعت 2 بامداد مجوز فعالیت دارند یکی از نواقص مهم طرح رفع شود. اتفاقی که البته در تابستان افتاد و تاحدودی باعث کاهش گلایه ها و انتقادات از این طرح شد. با این حال در نیمه پاییز بود که برخی واحدهای صنفی دارای مجوز فعالیت تا ساعت 2 بامداد اعلام کردند که اگرچه مجوز دارند اما به آن ها اجازه فعالیت نمی دهند. این حرف را روسای 2-3 اتحادیه اصناف مشهد هم به خراسان گفتند. آن ها تاکید داشتند که یا به واحدهایی که به اداره اماکن نیروی انتظامی معرفی می کنند مجوز فعالیت تا ساعت 2 داده نمی شود اتفاقی که در نیمه دوم سال آغاز شده بود. هرچند فرمانده انتظامی استان اواخر آبان ماه سال جاری در گفت و گویی با خراسان اعلام کرده بود که این برخوردها شایعه است، اما این همه ماجرا نیست و سردار امیری مقدم اوایل هفته جاری در گفت و گو با روزنامه شهرآرا گفته بود: «در اصلاح این طرح زمان تعطیلی مغازه ها بین ساعت 24 تا 2 بامداد تعیین شده است». رئیس پلیس امنیت استان هم یکشنبه گذشته در پاسخ به سوال خراسان این موضوع را تایید کرده و از اصلاح طرح تعطیلی اصناف در ساعت 24 در آینده نزدیک خبرداده بود. با این حال فرماندار مشهد و رئیس مجامع صنفی امور تولیدی و خدمات فنی مشهد که ۲ عضو دیگر کمیسیون نظارت بر اصناف هستند در همان روز به خراسان گفته بودند تا کنون در جلسات کمیسیون اصناف صحبتی درباره تغییر مصوبات نشده است... از آن جایی که اصناف در شهری مانند مشهد مقدس که سالانه 25 میلیون زائر دارد، یکی از شریان های اصلی اقتصاد شهر و خدمات رسانی به زائران محسوب می شوند، خبرنگار خراسان بازهم برای پیگیری مشکلات این قشر به میان شان رفته است. گزارش  زیر حاصل حضور میدانی خبرنگار ما در میان اصناف در ساعات اولیه بامداد و نیز ظهر روز بعد از آن است.

گزارشی که در آن اظهارات گاه آنقدر متفاوت می شود که نمی دانی خط اصلی چیست و آنقدر سردرگمی می بینی که فکر می کنی بالاخره اصل قضیه چیست؟
اجبار به تعطیلی فقط 3شب در هفته

ساعت حدود 23:30 است که به یک واحد صنفی در بولوار پیروزی مراجعه می کنیم فروشنده این واحد صنفی درباره اجرای طرح تعطیلی اصناف پس از ساعت 24 ، به نحوه برخورد ماموران نیروی انتظامی با کسبه اشاره و اظهار می  کند: چند دقیقه پس از ساعت 24 ماموران اعلام می کنند که تعطیل کنیم. وی با اشاره به این که ماموران معمولا 3 شب در هفته برای تعطیلی بعد از ساعت 24 به اصناف مراجعه می کنند، می افزاید: برخی شب ها خودروی پلیس هم چنان در خیابان توقف و آژیر را روشن می کند یعنی تعطیل کنید.

برای مجوزپول نمی گیرند

یکی از مشتریان وارد بحث ما می شود و می گوید : فقط برای این که از مردم پول بگیرند این طرح را اجرا کردند و گرنه چه اهمیتی دارد که یک مغازه چند ساعت بیشتر مشغول فعالیت باشد. امافروشنده درواکنش به او می گوید: برای دریافت مجوز هیچ مبلغی دریافت نمی شود. فقط واحد صنفی باید بدهی های خود را به اتحادیه پرداخت کند.

تعطیلی راس ساعت 24

هم چنین یکی دیگر از کسبه دربولوار پیروزی به اجرای طرح تعطیلی اصناف در ساعت 24 اشاره می کند و می گوید: راس ساعت ۲۴ باید تعطیل کنیم. چون ماموران نیروی انتظامی اعلام می کنند باید مغازه تعطیل شود حتی اگر مشتری در مغازه حضور داشته باشد. وی یادآور می شود: رفتار ماموران انتظامی در کلانتری های مختلف متفاوت است و در محدوده .... ، با کسبه این گونه رفتار نمی کنند. یکی دیگر از کسبه بولوار پیروزی که مردی کهن سال است ادعا می کند: شهریور ماه مجوزفعالیت تا ساعت 2 بامداد را دریافت کردم ولی دوم مهرماه از کلانتری محل مراجعه و اعلام کردند که باید تعطیل کنیم. وی درباره دریافت هزینه برای صدور مجوز اظهار می کند: هزینه ای برای صدورمجوز دریافت نمی شود ولی واحد صنفی به درجه یک ارتقا می یابد و مبلغی هم برای این موضوع دریافت می شود.وی که می گوید در حال حاضر حتی چند دقیقه زودتر از ساعت 24 مغازه ها را تعطیل می کنند یادآور می شود: به همین سبب پیش از ساعت 24 تعطیل می کنم ولی در مسیر منزل خودرو های پلیس را می بینم که با چراغ گردان سراغ کسبه می روند و برای تعطیل کردن مغازه آن ها بلند گوی خودرو را روشن وخاموش می کنند.عقربه های ساعت به ۲۴ نزدیک می شودکه فروشنده به شهروند در حال خرید می گوید: لطفا کمی زودتر، 24 باید تعطیل کنم....ساعت یک دقیقه بامداد به یکی از واحد های صنفی در بولوار سجاد مراجعه می کنیم. شاگرد مغازه در حال جمع و جور کردن وسایل است و یک مشتری هم در حال خرید، فروشنده به او می گوید: لطفا سریع تر؛ باید تعطیل کنیم الان خودروی گشت بر می گردد...او که تصور می کند تعطیلی اصناف بعد از ساعت 24 به دلیل مسائل امنیتی است ، اظهار می کند: اگر تعطیلی اصناف به دلیل مسائل امنیتی است آیا با گرفتن مجوز فعالیت، امنیت تامین می شود؟عقربه های ساعت هفت دقیقه بامداد را نشان می دهد ، فروشنده تعدادی از چراغ ها را خاموش می کند و به بیرون سرک می کشد و می گوید: باید احتیاط کرد. مغازه یکی از همکاران به خاطر فعالیت پس از ساعت 24 ، یک هفته پلمب شد.

خاموشی بولوار سجاد و کورس چند خودرو

سکوت و خاموشی بولوار سجاد را فرا گرفته است. در کنار خودروهای در حال عبور از این مسیر صدای وحشتناک اگزوز خودروی پراید111 و دو خودروی دیگر که با هم کورس گذاشته اند، جلب توجه می کند.در سه راه فلسطین و ابتدای بولوار دستغیب، خودروی پلیس با چراغ های گردان را می بینم که به سمت بولوار سجاد در حرکت است .با نزدیک شدن خودروی پلیس مانند یک موج که از یک طرف وارد خیابان می شودو ادامه مسیر می دهد، چراغ مغازه های اندکی هم که باز هستند خاموش می شود.

یک فرد با لباس شخصی و یک بی سیم

فردی که لباس شخصی پوشیده و بی سیم در دست دارد، از خودروی پلیس پیاده می شود. به آن ها یادآوری می کند که ساعت از 24 گذشته است و باید تعطیل کنند.او می گوید: قرار است ساعت 24 تعطیل باشید الان از ساعت 24 گذشته ولی هنوز مشغول فعالیت هستید. از فرد بی سیم به دست سوال می کنم اجازه می دهید خرید کنم که می گوید: نه ، از ساعت 24 به بعد واحد های صنفی تعطیل هستند.دوباره به فرد بی سیم به دست می گویم الان که هنوز نبسته اند خرید کنم ، می گوید: باید جمع کنند و بروند،ان شاءا... صبح .در حالی که سوار خودروی کلانتری سناباد می شود می گوید: من تا سر کوچه می روم ، برگشتم مغازه تعطیل باشد.

وقتی خودروی پلیس می رود...

خودروی پلیس به سمت بولوار سجاد حرکت می کند و چراغ های مغازه ها هم چنان خاموش است. با رفتن خودروی پلیس مغازه ها کرکره را کمی بالاتر می کشند و در را نیز باز می کنند و پاسخگوی مشتری می شوند.

گاهی پلیس تا صبح هم مراجعه نمی کند

صاحب یکی دیگر از واحد های صنفی حوالی بولوار فلسطین نیز می گوید: برخی مواقع ماموران کلانتری ها ساعت یک بامداد در محل حاضر می شوند ولی برخی مواقع ممکن است تا صبح هم مراجعه نکنند.وی مجوزفعالیت واحد صنفی خود را پس از ساعت 24 نشان می دهد و می گوید:با این مجوز تا ساعت 2بامداد اجازه فعالیت داریم . فرماندار نیزاعلام کرده است وقتی کمیسیون نظارت به اصناف اجازه فعالیت داده است این موضوع به کلانتری ها ارتباطی ندارد. او مدعی می شود: یک شب یک نفر با لباس شخصی با خودروی پراید به وی مراجعه و سوال کرده است چرا در این ساعت فعالیت می کند؟شهروندی که مشتری این واحد صنفی است و در بولواررضا(ع) یک واحد صنفی را اداره می کند،می گوید: ماموران کلانتری هر شب راس ساعت 24 مراجعه و با کشیدن آژیر اعلام می کنند باید تعطیل کنیم. او نیز مدعی می شود: فردی با خودروی پراید ولباس شخصی به واحد صنفی او مراجعه کرده و مدعی شده که از نیروهای اتحادیه است و ....او درباره صدور مجوز جدید برای فعالیت بعد از ساعت 24 می گوید: شنیده ام که قرار است واحد های صنفی برخی اتحادیه ها، مجوز فعالیت تا 2 بامداد را دریافت کنند.در یکی از مسیرهای منتهی به حرم مطهر، مغازه ای کرکره اش را تا نیمه پایین آورده و چراغ های مغازه اش را نیز خاموش کرده است. اما هنگام مراجعه ما می گوید: بفرمایید در خدمتیم.وی درباره نحوه فعالیت خود می گوید: کرکره مغازه را کمی پایین می آورم که به پلیس بی اعتنایی نکرده باشم و با چراغ خاموش فعالیت می کنم که به مشتری ها کم محلی نکرده باشم.از او می پرسم پس از ساعت 24 هم مشتری دارید؟ که می گوید: یواشکی از زیر در پاسخگوی مشتری ها هستم چون برخی از مشتریان پس از ساعت 24 از حرم یا بازار رضا (ع) به منزل می روند و سر راه خرید هم می کنند.

مراقبیم که پلیس نیاید

ساعت 1:02 بامداد به یکی دیگر از واحد های صنفی در یک خیابان درمسیر حرم مطهر مراجعه می کنیم ، این واحد به نسبت دیگر واحد های فعال چراغ های بیشتری در مغازه اش روشن است.از فروشنده این مغازه درباره چگونگی فعالیت بعد از ساعت 24 سوال می کنم که ابتدا فردی را که داخل خودرو نشسته است نشان می دهد ومی گوید: یک نفر بیرون کشیک می دهد و اگر خودروی پلیس مراجعه کندبلافاصله اطلاع می دهد. او با بیان این که برخورد پلیس نسبت به قبل بهتر شده است ، اظهار می کند: با سرد شدن هوا ماموران کلانتری کمتر برای تعطیلی به مغازه ها مراجعه می کنند.

آژیر، یعنی تعطیل کنید

یک واحد صنفی دیگر نیز دراین خیابان در مسیرمنتهی به حرم مطهر که معمولا بعد از ساعت 24 با خاموش کردن تعدادی از چراغ های مغازه و با در نیمه باز به فعالیت مشغول است، می گوید: نحوه اجرای طرح تعطیلی اصناف به افسر گشت کلانتری بستگی دارد . ولی بیشتر آنها ساعت 24 از خیابان که عبور می کنند یک آژیر می زنند، یعنی مغازه را تعطیل کنید.در مدت زمانی که در این واحد صنفی حضور داریم چندین نفر مراجعه می کنند، یکی از آن ها می گوید:اجرای این طرح باعث شده است تا برخی از واحد های صنفی در محدوده حرم مطهر، کالاهای مورد نیاز شهروندان را به قیمت بیشتری بفروشند.به یک واحد صنفی دیگر در یکی از مسیرهای منتهی به حرم مطهرمراجعه می کنیم. خودرویی مقابل این واحد صنفی توقف کرده است از زیر کرکره درمغازه، آن چه را می خواهد سفارش می دهد و به سمت خودرو می رود. فروشنده آن چه را او سفارش داده مهیا می کند و به او تحویل می دهد البته وقتی متوجه حضور ما می شود ،می گوید ببخشید آقا تعطیل است .... اما بعد از آن که خودم را معرفی می کنم و متوجه می شود خبرنگار هستم، کرکره را بالا می کشد و با من درد دل می کند.

مدت مجوز فعالیتم به پایان رسید، دوباره آن را تمدید کردند

به یک واحد صنفی دارای مجوز فعالیت تا 2بامداد در حوالی احمد آباد مراجعه می کنیم، فروشنده این واحد صنفی می گوید:مدت مجوز فعالیتم به پایان رسید آن را دوباره تمدید کردند.وی درباره پایان زمان فعالیت واحد صنفی اش اظهار می کند: معمولا حدود ساعت 2 بامداد که دیگر مشتری ندارم تعطیل می کنم.فروشنده یک واحد صنفی دیگر در خیابان احمد آباد نیز می گوید: برای این که ماموران کلانتری به فعالیت ما اعتراض نکنند، وانمود می کنیم تعطیل و در حال نظافت هستیم.در مدتی که گزارش شبانه ام را تهیه می کردم متوجه شدم برخی واحدهای صنفی که پیش از این بعد از ساعت 24 فعالیت می کردند دیگر پس از این ساعت فعالیت نمی کنند. به همین دلیل ظهر روز بعد به برخی واحدهای صنفی که پیش از این تا 2 بامداد مشغول فعالیت بودند مراجعه می کنم تا علت تعطیلی واحد صنفی آنها را جویا شوم.متصدی یک واحد صنفی حوالی خیابان فلسطین می گوید:تابستان ها معمولا تا 2 بامداد در خیابان رفت و آمد بیشتری می شود. ولی در زمستان به دلیل این که مشتری کمتری دارم تعطیل می کنم و برای دریافت مجوز فعالیت هم دیگر مراجعه نکردم.وی با بیان این که یک هفته قبل تابلوی مجوز فعالیت تا ساعت 2بامداد را به اتحادیه تحویل داده است ، تاکید می کند: خودروهای کلانتری حتی پیش از ساعت 24 برای تعطیل کردن مغازه ها بوق می زنند و برای مردم ساکن این محل مزاحمت صوتی ایجاد می کنند.متصدی یک واحد صنفی درخیابان احمدآباد که قبل ازاجرای این طرح تا ساعت 2بامداد مشغول فعالیت بوده است، می گوید: فعالیت و کسب درآمد تا ساعت 24 کفایت می کند .اکنون ترجیح می دهم راس ساعت 24 تعطیل کنم.مسئول یک واحد صنفی دیگردر خیابان احمد آباد اظهار می کند: پیش از این تا ساعت 2بامداد مشتری داشتیم اما اکنون از ساعت 23:30 پلیس در خیابان آژیر می کشد که مغازه ها را تعطیل کنیم.

مجوزهای نوبتی

وی درباره فعالیت واحدهای صنفی بعد از ساعت 24 می گوید: در حال حاضر اجازه فعالیت بعد از این ساعت داده نمی شود و مجوز براساس نوبت برای متقاضیان فعالیت پس از ساعت 24 صادر می شود.مالک یک واحد صنفی دیگر نیز می گوید: تا قبل از اجرای طرح تعطیلی اصناف در ساعت 24 تا ساعت 2 بامداد فعالیت داشتم ولی با اجرای طرح تعطیلی اصناف درساعت ۲۴ تعطیل می کنم. برای دریافت مجوز نیز مراجعه نکردم البته اگر مجوز فعالیت داشته باشم مشتری دارم.مسئول یک واحد صنفی دیگراعلام می کند: تابستان برای دریافت مجوز مراجعه کردم، گفتند مجوز ها نوبتی است. وی با بیان این که متقاضی دریافت مجوز است، افزود: به اتحادیه مراجعه کردم ولی روند دریافت طولانی شد و من هم منصرف شدم. متصدی یک واحد صنفی دیگر نیز می گوید: درماه رمضان متقاضی دریافت مجوز بودیم که اعلام شد این طرح لغو شده است اما بعد از مدتی دوباره این طرح اجرا شد. وی می افزاید: اجرای این طرح و صدور مجوز، منطقی نیست. مالک یک واحد صنفی که تابلوی مجوز فعالیت تا 2 بامداد را روی شیشه نصب کرده است، می گوید: این مجوز فعالیت یک ماهه و تا ساعت 2 بامداد است. متصدی یک واحد صنفی در بولوار کلاهدوز نیز می گوید: تا ابتدای مهرماه مجوزفعالیت تاساعت 2بامداد را داشتیم اما ازاین تاریخ به بعد لغو شد.وی می افزاید: متقاضی دریافت مجوز بودیم اما مجوزفعالیت تا 2 بامداد صادر نشد. متصدی یک واحد صنفی دیگر نیز می گوید: مغازه ساندویچی داشتم و حدود نصف درآمدم را از 10 شب به بعد کسب می کردم که با اجرای طرح تعطیلی اصناف در ساعت 24 درآمدم به نصف کاهش یافت ومجبور شدم مغازه را از ساندویچی به سوپرمارکت تغییر دهم.یکی از مشتریان که به دقت حرف های او را گوش می دهد وارد بحث می شود و می گوید: مشهد شهری زیارتی است و با دیگر شهر ها تفاوت دارد ونباید با دیگر شهر ها مقایسه شود. او می افزاید: اگر فردی بعد از ساعت 24 وارد شهر مشهد شود با سکوت و تاریکی شهر مواجه می شود. متصدی یک واحد صنفی دیگر نیز می گوید: درخواست فعالیت بعد از ساعت 24 را پیگیری کردیم، چون متوجه شدیم دریافت آن خیلی درد سر دارد از خیر آن گذشتیم.. وی درباره چگونگی فعالیت بعد از این ساعت اظهار می دارد: کنار می آییم وقتی می گویند تعطیل کنید، چراغ ها راخاموش می کنیم ....متصدی یکی دیگر از واحد های صنفی می گوید: ساعت 24 برای تعطیلی اصناف زمان مناسبی نیست و صدور مجوز برای برخی از واحد ها نیز مشکل را حل نمی کند. وی می گوید: در این شرایط سخت، همکاران ما به این موضوع رضایت دارند که همه واحد ها تا ساعت یک بامداد فعالیت کنند و مجوزی هم صادر نشود. او پس از تماس تلفنی با اتحادیه خود اظهار می دارد: مثل این که از امروز(دیروز) مجوز فعالیت برای برخی واحد های صنفی صادر می شود.

مدت اعتبار مجوزها از 15 روز به یک ماه افزایش یافت

در همین حال روز گذشته کاشفی رئیس اتحادیه اغذیه فروشان مشهد در گفت وگو با خبرنگار ما اعلام کرد: کمیته منتخب کمیسیون نظارت بر اصناف تصویب کرد که چند اتحادیه به تعداد مصوب شده (تعداد واحد صنفی)، اعضای خود را به اداره اماکن نیروی انتظامی معرفی کنند تا مجوز فعالیت تا ساعت 2 بامداد برای آن ها صادر شود. وی قرار گرفتن واحد های متقاضی فعالیت تا 2 بامداد در حاشیه خیابان های اصلی شهر را از ویژگی های این واحد ها عنوان کرد و یادآور شد: در گذشته هر 15 روز این مجوز ها به فرد متقاضی دیگری واگذار می شد و درجلسه اخیر این کمیسیون مصوب شد مجوزهای فعالیت تا 2 بامداد یک ماهه باشد.وی با بیان این که شمار متقاضیان فعالیت بعد از ساعت 24 در 6 ماهه دوم کاهش یافته است یادآور می شود: حدود 150 واحد صنفی این اتحادیه متقاضی فعالیت بعد از ساعت 24 بودند که با فعالیت حدود 90 واحد صنفی موافقت شده است. وی یاد آور می شود: پیشنهاد این اتحادیه فعالیت شبانه روزی یا حداقل فعالیت تا ساعت 2بامداد برای واحد های متقاضی بود ولی کمیسیون نظارت بر اصناف با این پیشنهاد موافقت نکرد. کاشفی درباره مصوبه کمیسیون نظارت بر اصناف در هفته گذشته مبنی بر صدورمجوز فعالیت تا 2بامداد اظهار می کند: برای اعضای اتحادیه های آب میوه وبستنی ، رستوران داران، جگر، دل و قلوه ، نانوایی ها و آپاراتی ها مجوز فعالیت تا 2 بامداد صادر می شود اما یک ماهه. وی تصریح می کند: پیشنهاد شده است واحدهای صنفی که در خیابان های منتهی به حرم مطهر قرار دارند نیاز به مجوز نداشته باشند.از این رو مقررشد در جلسه هفته آینده کمیسیون نظارت این موضوع بررسی شود.