مصادره‌های اول انقلاب کار خط امامی‌ها نبود

اعتدال:  «مهندس نظام را امام(ره) می‌دانم»، «اخلاق زیربنای تمام احکام و قوانین است»، «بسیاری از مسائلی که ابتدای انقلاب صورت گرفت، از طرف اطرافیان امام (ره) نبود»، «حاج حسن آقا همواره براساس خط امام(ره) حرکت می‌کند»، «تبلیغات منفی زیادی علیه خاندان امام(ره) صورت می‌گیرد که واقعیت هم ندارد»، «باید خط امام (ره) را تقویت کنیم که در راستای تقویت این خط انقلاب هم تقویت می‌شود» ، «من تا به حال ندیده‌ام که فردی به قدرتی که امام(ره) داشت برسد اما همان آدم باشد». اینها جملات یار و شاگرد دیرین امام(ره) است که همواره بر پیرو خط امام بودن خود تاکید می‌کند و دفاع از اندیشه و آرمان‌های بنیانگذار انقلاب اسلامی را وظیفه خود می‌داند.

به گزارش آرمان، در همین راستا بارها تاکید می‌کند بسیاری از اتفاقات ابتدای انقلاب خواسته امام نبوده است. آیت‌الله سید محمد موسوی بجنوردی که علاوه بر شاگردی امام، پدر همسر سید حسن خمینی، یادگار امام نیز هست. متن گفت‌وگوی آرمان با آیت الله موسوی بجنوردی در ادامه می‌آید:

به نظر شما مشروعیت نظام از چه موضوعی نشات می‌گیرد؟ چندی پیش برخی اعلام کرده بودند که مشروعیت نظام از رای مردم نیست. شما این موضوع را قبول دارید؟

اساساً مشروعیت نظام نشات گرفته از شرع و رای مردم به صورت مشترک است. باید یکسری شرایطی را شرع مقدس برای آن کسی که در راس مخروطه قرار می‌ گیرد و اساساً کارگزاران نظام با شرع مقدس است که باید فقیه، جامع الشرایط، عادل، آگاه به زمان و مدیر باشد. این موارد را شرع تعیین می‌کند و مردم جزء متمم آن هستند که انتخاب می‌کنند. به بیان دیگر انتخاب مردم جزء متمم مشروعیت است نه تمام مشروعیت. پس کار شرع این است که شرایط کاندیدا را معرفی می‌کند و انتخاب مردم صورت می‌گیرد البته انتخاب مردم در گذشته به صورت بیعت انجام می‌شد اما امروز شکل مدرن تری که همان رای دادن است، به خود گرفته است. زمانی که مردم فردی با این شرایط را انتخاب می‌کنند، می‌توان گفت آنچه اسلام خواسته، انجام شده است. در نتیجه نمی‌توان گفت تمام مشروعیت نظام با قانونگذار یا با مردم است بلکه هر دو متمم دیگری هستند و هم شرع و هم انتخاب ملت در این امر نقش دارند.

این دسته که ملت را از این مقوله حذف می‌کنند، چه هدفی دارند؟

نمی‌توان فکر این افراد را خواند. من بنیانگذار و مهندس نظام را امام(ره) می‌دانم و ایشان هم زمانی که وارد تهران شد و در بهشت زهرا فرمودندکه به پشتوانه این ملت دولت تعیین می‌کند و به پشتوانه همین ملت در دهان دولت می‌زنند. یعنی امام(ره) از ابتدا از پشتوانه ملت صحبت می‌کردند. از سوی دیگر ایشان همواره در تمام مدت هر کاری که می‌خواستند انجام دهند، به عقیده مردم احترام می‌گذاشتند. از همان ابتدا با وجود آنکه امام(ره) عقیده داشت جمهوری اسلامی باید تشکیل شود اما این موضوع را به رای مردم گذاشت تا مردم انتخاب کنند. زمانی که خبرگان قانون اساسی قرار بود تشکیل شود از مردم نظر خواست و حتی زمانی که قانون اساسی نیز نوشته شد، آن را به رای مردم گذاشتند. رئیس جمهور و مجلس نیز با رای مردم انتخاب شدند. در نتیجه باید گفت که تمام اقدامات امام(ره) با رای ملت انجام می‌شد. قانون اساسی نیز مبتنی بر آرای مردم است. باید گفت در حال حاضر ما بهترین نوع دموکراسی را دارا هستیم. در غرب برای انتخاب رئیس‌جمهور به حزب رای می‌دهند نه فرد. به عنوان مثال در انتخابات ریاست جمهوری اخیر آمریکا مردم اصلاً توجهی به افراد نداشته بلکه جنجال بر سر احزاب دموکرات و جمهوریخواه بود. حزب دموکرات رای بیشتری آورد و این آقا رئیس‌جمهور شد. اما در ایران در قانون اساسی مردم کاری به حزب ندارند بلکه به فرد رای می‌دهند؛ دموکراسی درست نیز همین است. چنانچه مردم به احزاب رای بدهند، ممکن است که حزب مورد نظر فرد مقبول و شایسته‌ای را معرفی نکند. مردم در ایران حتی باید به رهبر نیز رای بدهند و وی را انتخاب کنند. پس از فوت امام(ره)، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای از طرف مجلس خبرگان انتخاب شد. در راس هرم مخروطه تشکیلات نظام ما، آنچه که به چشم می‌آید رای ملت است. قوه قضاییه نیز به همین شکل بود. سابقاً شورای عالی قضایی وجود داشت که سه نفر از اعضای این شورا را قضات کشور انتخاب می‌کردند و خود بنده نیز زمانی که عضو شورای عالی قضایی بودم، به انتخاب قضات کشور عضو شورا شدم. رهبری تنها دو نفر را تعیین می‌کردند یعنی رئیس دیوان کشور و دادستان کل کشور از سوی ایشان انتخاب می‌شدند اما سه نفر دیگر را قضات کشور انتخاب می‌کردند؛ در نتیجه همه موارد با انتخاب مردم صورت می‌گیرد و نظام ما یک نظام به تمام معنا ملی و مردمی است. ما در نظام جمهوری اسلامی ایران نه می‌توانیم ملت را کنار بگذاریم و نه شرع را. آن قسمتی که شرایط کاندیدا را تعیین می‌کند از سوی شرع است و قسمتی که انتخاب می‌کند و به فعلیت می‌رساند نیز انتخاب ملت است.

هر انتخاباتی یک الزاماتی دارد. به نظر می‌رسد مهم‌ترین این الزامات نیز اخلاق انتخاباتی باشد. شما در این دوره وضعیت را در مورد رعایت اخلاق انتخاباتی چگونه ارزیابی می‌کنید و اگر به اعتقاد شما، وضعیت خوبی حاکم نیست چه توصیه‌ای برای بهبود آن دارید؟

اخلاق زیربنای تمام احکام و قوانین است. زمانی که پیغمبر اکرم(ص) مبعوث شدند، هدف از بعثت خود را تتمیم مکارم اخلاقی عنوان کردند. اخلاق اهمیت زیادی دارد و در تعریف اخلاق می‌توان به علم به منجیات و مهلکات اشاره کرد. اخلاق اینگونه می‌گوید که منجیات را بیاموزید تا از مهلکات دوری کنید و اینجاست که بشر به سعادت می‌رسد. این خواسته اسلام و رسول خداست و نمی‌توان اخلاق را جدا از احکام اسلام دانست. اخلاق همواره با قوانین و احکام ما عجین است. ما باید کاری کنیم که جامعه ما یک جامعه اخلاقی شود. اخلاق موجب نجات بشریت می‌شود. وقتی که علم اخلاق اینگونه تعریف می‌شود، همگان موظف به اجرای منجیات و دوری از مهلکات می‌شوند. اسلام تاکید زیادی دارد که این معنا برای هر مسلمانی باید نهادینه شود.

با وجود همه این تاکیداتی که شما در مورد اخلاق می‌فرمایید، بازهم شاهد رخ دادن برخی بداخلاقی‌ها در میان برخی سیاستمداران هستیم. ریشه این بداخلاقی‌ها را در چه می‌دانید؟ فکر می‌کنید ادامه این بداخلاقی‌ها چه تبعاتی می‌تواند داشته باشد؟

من تاکید کردم که اخلاق جز اصول اولیه اسلام است و همگان باید در این مسیر حرکت کنند. به بیان دیگر اگر از این مسیر، انحرافی صورت بگیرد به طرف مهلکات حرکت می‌شود. رفتن به طرف مهلکات برای انسان، جامعه و حیثیت نظام خطرناک است. ما همگان از بالا تا پایین موظف هستیم که اخلاق را سرلوحه خود قرار دهیم. همواره به طرف منجیات برویم و از مهلکات دوری کنیم. رسول خدا و ائمه اطهار ما همگی تاکید بر اخلاق دارند. در نتیجه اخلاق اهمیت زیادی دارد.

فکر می‌کنید این روزها که گاهاً اخلاق زیر پا گذاشته می‌شود به علت منافع شخصی افراد است؟

ممکن است که این موضوع نیز نقش داشته باشد اما مساله فرهنگ نیز اهمیت زیادی دارد. اگر فرهنگ اخلاق در جامعه ما نهادینه شود، دیگر مشکلی نخواهیم داشت اما اگر بنا باشد، همگان فرهنگ خود را برخلاف اخلاق بنا کنند، جامعه وضعیت خطرناکی پیدا می‌کند. به بیان دیگر جامعه‌ای که از اخلاق فاصله بگیرد، در معرض خطر زیادی قرار خواهد گرفت. طبیعت انسان مدنی است و قوانینی که اسلام نیز برای ما آورده، در راستای همین طبیعت مدنی، اخلاق‌گرایی، نظم و عدالت است. زیربنای تمام این مدنیت نیز اخلاق است و به بیان دیگر اخلاق مادر تمام قوانین است. جامعه‌ای پیشرفت دارد که همگان در آن به سمت منجیات حرکت کنند تا از همه پلیدی‌ها و انحراف‌ها نجات پیدا کنند.

اگر کمی به قبل برگردیم، یک سوال اساسی پیش می‌آید و آن هم این است که امام با مخالفین خود چگونه رفتار می‌کردند.

اسلام دین فطرت است و فطرت به معنای تمام مواردی است که یک انسان کامل دارد. در قرآن روایت داریم که هر نوزادی که متولد می‌شود بر اساس فطرت است و به صورت کلی‌تر، انحراف ذاتی نیست. جامعه بد، انسان خوب را نیز منحرف می‌کند. انحراف یک امر اکتسابی است و انسان از ابتدای تولد منحرف نیست. اسلام بسیار اهمیت می‌دهد که جامعه یک جامعه اخلاقی باشد. اما انسانی که دارای فطرت پاک هم باشد، زمانی که وارد جامعه منحرف شود، کم کم اخلاقیات ناپسند را اکتساب می‌کند.

شما سطح فعلی اخلاقی جامعه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ توصیه امام(ره) نیز گفت‌وگو با مخالفین بود. چندی پیش نیز آیت‌الله ‌هاشمی‌رفسنجانی اعلام کردند که اوایل انقلاب اشتباهاتی صورت گرفته است.

در ابتدای انقلاب شورای عالی قضایی هنوز وجود نداشت. از سوی دیگر باید به این نکته نیز توجه کرد که در ابتدای هر انقلابی یک شوری در میان مردم وجود دارد که این شور در هر انقلابی است و هر انقلابی اینگونه آفات را دارد. مگر اینکه نظارت دقیقی صورت بگیرد که همه چیز تحت کنترل باشد. در غیر این صورت همچون ابتدای همه انقلاب‌ها، اینگونه برخوردها صورت می‌گیرد. از سوی دیگر در انقلاب ایران همه گروه‌ها شرکت داشتند، از چپ گرفته تا راست تا توده، همگی در این انقلاب شرکت داشتند و متاسفانه بسیاری از این کارها را منافقین انجام می‌دادند. بسیاری از انفجارها را انجام می‌دادند و به گردن انقلاب می‌انداختند. گروه‌های چپ همچون اقلیت نیز اقداماتی انجام می‌دادند. یا اینکه در شمال کشور زمین‌ها را مصادره می‌کردند البته تا زمانی که ما به شورای عالی قضایی آمدیم و طی بخشنامه‌ای همه این مصادره‌ها را باطل کردیم. زمانی هم که ریشه این مصادرات را درآوردیم، متوجه شدیم به علت تحریکات اقلیت این کار صورت گرفته است. حتی در بسیاری از ادارات ما، منافقین نفوذ کرده بودند و کارهایی انجام می‌دادند. از همین رو، از ابتدای انقلاب چون یک انقلاب به تمام معنا مردمی بود، همه شرکت داشتند و طبیعتاً کارهایی نیز صورت می‌گرفت. باید به این نکته نیز توجه کرد که امام(ره) نیز قادر به معجزه کردن نبودند. هرچند که مرتب نصیحت می‌کردند تا زمانی که به تدریج همه این گروه‌ها شناسایی و کم شدند. بسیاری از این مسائل که ابتدای انقلاب صورت گرفت، به هیچ وجه منتسب به امام(ره) نبود. بلکه این گروه‌ها، دسته دیگری بودند که هدف اصلی آنان کمرنگ کردن انقلاب بود تا پس از مدتی اعلام کنند که انقلاب باید یک انقلاب مارکسیستی باشد. صحبت اسلامی بودن انقلاب نیز برای این افراد سنگین بود. حتی روز اولی که رادیو را گرفتند، گفتند «اینجا صدای ایران است» که امام عده‌ای را فرستادند تا این افراد را بیرون کنند. بعدها نیز مشخص شد که این کار از طرف کمونیست‌ها صورت گرفته است. در نتیجه یک سری کارها به نام انقلاب انجام می‌شد اما کمی بعد، مشخص می‌شد که مثلا توسط حزب توده این اقدامات صورت گرفته است. کم کم و به مرور ایام، این افراد و گروههای تصفیه شدند. این کارهایی که صورت گرفت خواسته امام(ره) و خط امام نبود بلکه خواسته گروهی بود که خود را به عنوان انقلابی، جا زده بودند و اینگونه کارها را انجام می‌دادند. اما از زمانی‌ که قوه قضاییه تا حد زیادی زیر چتر شورای عالی قضایی قرار گرفت تا اندازه‌ای در کشور، نظم برقرار شد. این کارها کم‌کم تا اندازه‌ای کمرنگ شد که به سمت صفر رفت. نباید تصور کرد، همه کارهایی که در ابتدای انقلاب صورت گرفت، مورد رضایت امام(ره) و انقلابیون خط امام بود. من 25 سال با امام بودم، 14 سال در نجف، یک سال در پاریس و 10 سال در اینجا با یکدیگر بودیم. امام(ره) بسیار مقید بود. اخیراً گفته شده است که امام اجازه درمان آقای شریعتمداری را ندادند. در حال حاضر 4تا 5 نامه نزد حاج حسن آقا وجود دارد که بر اساس متن آن‌ها، آقای شریعتمداری از ارسال پزشک توسط امام(ره) تشکر کردند و این نامه‌ها را امضا هم کرده‌اند. جای تعجب دارد که برخی افراد مومن و انقلابی، ناموس انقلاب را مورد خدشه قرار می‌دهند. چرا باید اینگونه قضاوت کنند؟ طبق قانون اساسی زمانی که رهبر انتخاب می‌شود، باید صورت اموال خود را به قوه‌قضاییه ارائه کند. صورت اموال امام(ره) نیز به این شرح بود: هزار متر زمین در خمین که ارث پدری ایشان بود، یک قالی 12 متری و سه دانگ خانه در قم (سه دانگ دیگر آن مهریه همسر حاج آقا مصطفی بود). زمانی هم که امام(ره) فوت کرد، مجدداً این صورت اموال را آوردند. هزار متر زمین را به پسر برادرشان ، قالی 12 متری و سه دانگ خانه را نیز به همسرشان بخشیدند. در نتیجه فرزندان امام هیچ ارثی از ایشان نبردند. زمانی که حاج احمد آقا هم فوت کرد با وجود آنکه یگانه پسر امام(ره) بود و می‌توانست هر کاری انجام بدهد اما یک ریال هم برای فرزندان خود ارث نگذاشت. خود حاج حسن آقا نیز این روزها یک زندگی ساده طلبگی دارد. در نتیجه تبلیغات منفی زیادی علیه خاندان امام(ره) صورت می‌گیرد که واقعیت هم ندارد. عملکرد امام به قدری خداپسندانه و عادلانه بود که جای تعجب دارد اینگونه هجمه‌ها علیه ایشان صورت بگیرد. من تا به حال ندیده‌ام که فردی به این قدرت برسد اما همان آدم باشد. امام یک جفت دمپایی داشتند که در نجف به پا می‌کردند و همین دمپایی را در پاریس و تهران نیز همراه خود داشتند. این دمپایی طی این سال‌ها عوض نشد. همسر امام(ره) نیز اعلام کردند که حتی یک بار هم امام(ره) به ایشان دستور نداده بود که آب یا چای بیاورند. امام خود سماوری داشتند که با آن چای درست می‌کردند و یک چمدان هم داشتند که لباس‌های خود را در آن می‌گذاشتند. این همه مایملک امام(ره) بود. از سوی دیگر امام(ره) به غیر از آنکه رهبریت کشور را بر عهده داشتند ، مرجع تقلید نیز بودند و وجوهات زیادی برای ایشان می‌آمد. امام تا ریال آخر این وجوهات را وصیت کردند که به حوزه علمیه قم ببرند. آیا کسی می‌داند که تا سه سال، شهریه امام(ره) برای طلبه‌ها داده می‌شد؟ که این پول از همان سهم امام (ره) پرداخت می‌شد و هیچ ارثی برای فرزندان امام(ره) نماند؟ تنها احمد آقا از شورای مدیریت اجازه گرفتند تا از این وجه برای ناهار و شام افرادی که به جماران می‌آمدند، هزینه کردند. در راس انقلاب ما اینگونه فردی قرار داشت که تا این حد از پول و قدرت منزه بود. در این روزها هر کسی که فوت می‌کند، برای زن و فرزندان خود ارثی می‌گذارد اما الان ببینید اصلا یک ریال به فرزندان امام رسیده است؟

در حال حاضر در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم قرار داریم. اصلاح طلبان هم نظام را دوست دارند و خواهان ایجاد فضا برای حضور پرشور در انتخابات هستند. الزامات انتخابات پرشور را جنابعالی در چه پارامترهایی ارزیابی می‌کنید؟

امروز شرکت در انتخابات بر همه واجب است چراکه قصد داریم سرنوشت کشور را تعیین کنیم. حالا اگر که عده‌ای حرف‌هایی می‌زنند و افراد را تخریب می‌کنند، نباید به پای نظام نوشته شود. نظام ما این است که فردی که رای ملت را داشته باشد، انتخاب می‌شود. دیگر مهم نیست که فرد مورد نظر از چه گروه و دسته‌ای باشد.

مشکل اینجا است که چقدر همه گروه‌ها آمادگی دارندو شرایط کاملا مهیاست؟

نظام ما اینگونه نیست که فقط بایک جناح اداره شود و باید زمینه حضور همه سایق و گروه‌ها مهیا شود. چراکه نظام ما یک نظام مردمی و اسلامی است و باید آن فردی که تمام صلاحیت‌ها را دارد و مردم به وی رای داده‌اند، تصدی پست مورد نظر را بگیرد اما اگر صلاحیت ندارد، نمی‌تواند تصدی بگیرد. اسلام این را می‌گوید و نظام ما باید اینگونه باشد.

اما جناح رقیب خیلی از حضور آنها استقبال نمی‌کند.

اگر اینگونه باشد که بر مشارکت تاثیر می‌گذارد و این امر به مصلحت ما نیست. جامعه ما با توجه به شرایطی که داریم، باید به گونه‌ای باشد که همه مردم در صحنه حاضر شوند. همه مردم زمانی می‌توانند در صحنه حاضر شوند که به همه اجازه حضور داده شود. افرادی که در خط امام(ره) هستند، همگی باید اجازه حضور در صحنه انتخابات را پیدا کنند. ما باید کاری کنیم که دشمن طمع نکند و از ما نقطه ضعف نگیرد. دشمنان ما باید بدانند که ملت ایران، یک ملت متحد است و هیچ وقت با هم اختلاف ندارند که بهترین راه هم، انتخابات است.

شما جزء دلسوزان نظام هستید اما امروز عده‌ای هستند که هیچ نشست و برخاستی با امام(ره) نداشتند اما ادعای خط امامی بودن دارند. فکر می‌کنید این افراد چه خطراتی برای جامعه دارند؟

تنها افرادی که در خط امام(ره) هستند و اعتقاد به خط امام دارند، می‌توانند سرنوشت کشور را تعیین کنند.

چگونه می‌توان این افراد را تشخیص داد؟

کاملاً مشخص است و مردم ایران، ملت رشید و آگاهی هستند و درست را از خلاف تشخیص می‌دهند. همگی ما نیز موظف هستیم که در این مسیر حرکت کنیم. این انقلاب با خط امام(ره) درست شد و بقای آن نیز باید با خط امام(ره) باشد. تا مادامی هم که خط امام(ره) زنده است، این انقلاب هم زنده است و هر چقدر که این انقلاب ضعیف شود، انقلاب ما نیز ضعیف‌تر می‌شود. همه باید بر این عقیده باشند که بقای نظام جمهوری اسلامی وابسته به بقای خط امام(ره) است. اگر خدای ناکرده از این خط منحرف شویم، نظام ما تضعیف می‌شود. باید خط امام(ره) را تقویت کنیم که در راستا آن، خط انقلاب هم تقویت می‌شود.

فکر می‌کنید که سید حسن خمینی و آیت‌الله ‌هاشمی‌رفسنجانی در این مورد چه نقشی دارند؟ با توجه به اینکه انتخابات ریاست‌جمهوری نیز در پیش است و این افراد اعلام کرده‌اند کاندیدا نمی‌شوند اما فکر می‌کنید حضور آنها در این عرصه چگونه باید باشد؟

این افراد جز حامیان خط امام(ره) و متولیان آن هستند. حاج حسن آقا همواره براساس خط امام حرکت می‌کند و یک قدم هم از آن منحرف نمی‌شود. هر فردی که انقلابی است، اعتقاد دارد که به موازات تقویت خط امام، نظام نیز تقویت می‌شود. لذا باید همگی سعی کنیم خط امام را تقویت کنیم.

فکر می‌کنید این افراد برای انتخابات چه اقداماتی می‌توانند انجام دهند؟ آیا در کشاندن مردم به صحنه انتخابات موثر هستند؟

مردم به این افراد اعتقاد دارند و آیت‌الله‌ هاشمی رفسنجانی و سید حسن خمینی بین مردم نفوذ دارند چراکه مردم می‌دانند این افراد جز حامیان خط امام(ره) و از افرادی هستند که همواره حامی باقی خواهند ماند.