در هنگامهای که بر طبل به حاشیه راندن یک جریان سیاسی نواخته میشود و به جای خویشتنداری و رواج مدارا یا لااقل التفات و اعتنا به متون و نصوص قانونی که رسم خردورزی زمانه ماست، رقبای دیرین حضور متوازن و همسان نحله اصلاح طلب را برنمیتابند و فضای سیاسی ما به گفته عقلای دو طیف از رواج بیاخلاقیها رنجور است و عدهای با پیش فرضهای طیفی و جناحی تنها به بسط استیلای خود بر سپهر سیاسی میاندیشند، لزوم میانداری و اعتدالورزی بیش از هر برههای احساس میشود. آنان که این روزها ذهنیتشان معطوف به فراهم آوری مقدمات و چانهزنیهای درون گفتمانی برای نیل به موقعیت فزونتر در ساختار قدرت و کسب کرسی ریاست قوه مجریه است چندان به ساز و کارهای تعاملمدارانه و تکثرگرایانه اعتنا نمیورزند و از اردوگاههای سیاسی پالسهایی مبنی بر رواداری و تعامل در برابر رقیب شنیده نمیشود، اینجاست که باید از ظرفیتهای گرانسنگ و وزنههای اعتدال برای دوری از این فرآیند تکساحتی و یکجانبهنگرانه به نفع برقراری توازن قاعدهمند و منطبق بر منافع عامه بهره جست. آیتالله هاشمیرفسنجانی از جمله سیاسیونی است که هماره آماج حملات تندروها از هر طیف و جناحی بوده و این هجمهها از آن روست که وی در فضای دوقطبی حاکم بر عرصه سیاستورزی در طول چند دهه اخیر، همیشه در میانه این تقسیمبندیها گام برداشته و تن به حدود و ثغورهای رایج ذهنی سیاسیون و خطکشیهای مرسوم نداده و اکنون بسیاری از عقلای دو طیف به نقشآفرینی وی در بزنگاه حساس پیش رو جهت همافزایی و تلطیف فضا چشم دارند.
هاشمی به کاندیدای قدرتمند و فراجناحی نظر دارد
در عرصه پرتلاطم این روزها میان طیفهای سیاسی و رواج نگاههای تندروانه و فاقد همپوشانی چشمهای بسیاری معطوف به میانداری عقلا و وزنههای سیاسی است چرا که حضور و نقش آفرینی آنان میتواند بهترین گزاره برای برونرفت از فضای تخاصمی باشد و نگاه عقلانیتری به سطح کنشگری سیاسی ببخشد. بیگمان یکی از گزینههای بیبدیل در این عرصه که عملورزی سیاسیاش در طول سه دهه نقشی فراجناحی به وی بخشیده و او را محل رجوع معتدلان از هر دو طیف کرده آیتالله هاشمی رفسنجانی است و کنشگران از هر دو جناح به اتخاذ موضع و نقشیآفرینی وی در انتخابات پیش رو چشم دارند. در همین چارچوب قدرتالله علیخانی نماینده پیشین مجلس و مشاور پارلمانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام به تبیین دیدگاه وی پیرامون انتخابات پیش رو در گفتوگو با مهر پرداخت و ضمن تاکید بر این نکته که هاشمی فراجناحی است، اعلام داشت: رئیس مجمع بارها تاکید کرده از کاندیدای قوی و توانمندی که در تعامل با نظام و رهبری باشد حمایت میکند؛ حال این کاندیدا چه از جناح اصولگرا باشد، چه از جناح اصلاحات. وی که خود به نحله اصلاحطلبی بیشتر تمایل دارد تاکید کرد که هاشمی هیچگاه نگفته از کاندیدای اصلاحطلبان حمایت میکند چرا که جایگاهش بالاتر از این است که به جریانی خاص وابسته باشد. این تاکیدات را میتوان در راستای طرح دولت وحدت ملی ارزیابی کرد که هاشمی چندی پیش اولین بار آن را مطرح کرد و واکنشهای بسیاری در طول این مدت به همراه داشته و بسیاری آن را یگانه راهبرد جمعآوری نیروها برای تشکیل دولتی قدرتمند و مقتدر میدانند که میتواند رمز عبور از چالشها باشد.
خاتمی بیاید، اصلاحطلبان سامان میگیرند
علیخانی در ادامه گفتوگو از نظرگاه خود به موضوعات درون گفتمانی اصلاحطلبان میپردازد و خاتمی را چهرهای مقبول در جریان اصلاحات عنوان داشته و خاطر نشان میکند: شانس و موقعیت خاتمی خیلی بالاست و اگر وارد انتخابات شود انتخابات پرشور و باشکوه خواهد شد و اگر وارد صحنه شود اصلاح طلبان سروسامان پیدا میکنند. وی با بیان اینکه اصلاح طلبان نیاز به اجماع عمومی دارند، تصریح میکند: اصلاحطلبان به دنبال تحریم انتخابات نیستند، کشور ما به دو قطب اصولگرا و اصلاحطلب تقسیم شده و باید هر دو گروه در فعالیتهای سیاسی همچون انتخابات مشارکت داشته باشند. در این میانه نکته آنجاست که از یکسو خاتمی بارها و در مقاطع مختلف گفته است که تمایلی به حضور شخصی در انتخابات ندارد و از سوی دیگر اعلام داشته موضع اصلاحطلبان درخصوص انتخابات پیش رو باید با بهرهگیری از خرد جمعی و نظرات تمامی اطراف و اکناف جبهه اصلاحات اتخاذ شود و تنها در صورت فراهم آمدن شرایط همسان و متوازن امکان ورود به کارزار انتخابات وجود دارد و میتوان وارد مصادیق انتخاباتی شد. علیخانی که در دوره هشتم مجلس در فراکسیون اقلیت حضور داشت در بخش پایانی سخنان خود تاکید و تصریح میکند که عضو هیچ حزب و گروهی نیست و تنها از لحاظ فکری قرابت بیشتری با مجمع روحانیون مبارز دارد.
در نهایت...
نگاه حذفی و غیرهمپوشان که این روزها از سوی اردوگاه اصولگرایی زمزمههای آن بیشتر شنیده میشود بیگمان نه تنها گرهگشا نخواهد بود بلکه با بسط چنین دیدگاهی میتوان بر مقوله جلب مشارکت تاثیر گذاشت. بدیهی است که این دیدگاه در تعارض آشکار با مولفههای تکثرگرایی و حضور نمایندگان تمامی نحلههای موجود در جامعه قرار میگیرد، گزارهای که از لوازم بدیهی برگزاری انتخابات رقابتی و پرشور است. برای عدم استیلای این دیدگاه نیازمند نقشآفرینی چهرههایی هستیم که میتوانند وزنه اعتدال و خردورزی در سپهر سیاسی را بالا ببرند و حضورشان فرصتی است تا نگاههای غیر روادارانه را به حاشیه براند و فضای متوازن را برقرار میسازد.