پایگاه خبری تحلیلی اعتدال - خیلی وقت است که در زندگی ماشینی، برای کنار هم بودن، برای به جای آوردن صله رحم، برای دیدن پدر و مادر، خواهر و برادر باید بهانه داشته باشی، دید و بازدید هم آداب خاصی دارد، این که قبل از رفتن باید هماهنگ کنی و سر ساعت بروی و حرف های رسمی بزنی و سرساعت برگردی؛ مثل گذشته نیست که هر روزش بهانه ای بود برای دید و بازدید. شب های سرد زمستان بهانه ای بود برای شب نشینی های بی آلایش. بیماری، تولد نوزاد، مناسبت های مذهبی و ... هر یک بهانه ای بود برای دور هم جمع شدن های بی تشریفات و گفتن از مشکلات و گره گشایی با سر پنجه تدبیر و تجربه بزرگ ترها. امشب هم این بهانه مهیاست، کوچه و خیابان ها این را نوید می دهد با وجود گرانی، اما دست های خسته پدربزرگ خالی نیست چندین پاکت میوه را به زحمت می کشد و اخمی به ابرو نمی آورد.
بهانه ای برای به جا آوردن سنت حسنه صله رحم
یلدا، بلندترین شب سال بهانه ای است برای تو که به دور از مشکلات زندگی و خستگی های ناشی از چند شیفت کار کردن و رها از دغدغه های امروز و فردا سری به کوچه پس کوچه های خاطرات کودکی بزنی، بر سفره پر مهر پدر و مادر، پدربزرگ و مادربزرگ بنشینی و بگویی و بشنوی از زندگی، از خاطرات کودکی و روزهایی که به سرعت برق و باد گذشت و می گذرد و شاید سالی دیگر شب یلدا بیاید که خیلی ها نباشند و ما افسوس بخوریم که کاش این بهانه را از دست نمی دادیم. آن وقت مهربانانه تر به دیدار بستگان، پدر و مادر و پدربزرگ و مادربزرگ می روی، نگاهت پر می شود از محبت و گلویت پر از حرف های ناگفته. دوست داری زمان بایستد و تو بگویی آن چه باید بگویی، دوست داری پر شوی از مهربانی پدر و مادر لحظه ای که همچون کودکی تو را در آغوش می کشند. آن وقت برایت صدای هیاهوی بچه ها در اتاق های تو درتوی خانه قدیمی پدربزرگ دلنواز می شود و از یاد می بری مشکلات را، غصه ها را و دلواپسی ها را. اصلا دلگرم می شوی به پشتوانه محبت و انرژی مضاعف می گیری از نگاه پرمهر پدر و دعای خیر مادر. امشب بلندترین شب سال است و بهانه ای برای به جا آوردن سنت حسنه صله رحم و کلاس درس زندگی که در هر خانه ای به وسعت ایران برپاست.
کاش چراغ هیچ خانه ای خاموش نشود
و کاش چراغ همه خانه ها روشن باشد، بوی دم پختک مادر و مادربزرگ در هر کوی و برزنی به مشام برسد، نگاه منتظر وخسته مادربزرگی که به عشق فرزندانش به در آسایشگاه سالمندان مانده است و آرزوی مادری که دلش می خواهد امشب با دستان خودش برای فرزندانش غذا بپزد برآورده شود. او هم در یلدا که امسال رنگ و بوی محرم میهمان خانه هاست چون نگینی در میان فرزندانش بدرخشد و ...
یک روانشناس روان شناس با اشاره به این که شب یلدا و سایر مناسبت ها فرصتی را فراهم می کند که در خانه پدر و مادر یا پدر و مادربزرگ جمع شویم تا آن ها احساس تنهایی نکنند و بلندترین شب سال را در کنار فرزندانشان بگذرانند، گفت: یکی از نیازهای اصلی انسان برقراری ارتباط های کلامی و عاطفی است و بررسی های روان شناختی نشان می دهد که ارتباط های کلامی و عاطفی موجب رشد روانی، عاطفی و اجتماعی می شود، به ویژه برای نسل جوان که شخصیت روانی و اجتماعی آن ها در حال شکل گیری است.
وی افزود: از سوی دیگر سالمندان نیز به دلیل مشکلات و بیماری های دوران سالمندی و احساس تنهایی، نیاز به این دارند که فرزندانشان در کنارشان باشند. از دید و بازدید آن ها خشنود می شوند و مشکلاتشان را به فراموشی می سپارند. بنابراین شب یلدا که بلندترین شب سال است، شبی است که کوچک ترها در خانه پدربزرگ و مادربزرگ جمع می شوند تا خاطره با هم بودن را ثبت کنند.
بنا به گفته این روانشناس این دور هم بودن باعث می شود مهر و عطوفت میان اعضای خانواده ایجاد شود، کدورت ها از بین برود، فرزندان با پدر و مادر و پدربزرگ و مادربزرگ مشکلاتشان را در میان بگذارند و از آن ها راه چاره بخواهند، فاصله و شکاف سنی از بین برود، کوچک ترها از نظر بزرگ ترها آگاه شوند و برعکس. و معمولا در این گونه مجالس نسل جوان درس هایی می آموزند که شاید در هیچ مدرسه و دانشگاهی نتوانند آن ها را بیاموزند.
صله رحم به دلیل پرداختن به تشریفات و تجملات کم رنگ شده است
وی افزود: متاسفانه رفت و آمد و صله رحم در خانواده ها در حال حاضر به دلیل پرداختن به تشریفات و تجملات کم رنگ شده است و اعضای خانواده که روزی زیر یک سقف بزرگ شده اند فرسنگ ها از هم فاصله می گیرند. در حالی که اگر به فلسفه مناسبت ها که می تواند فرصتی برای صله رحم باشد توجه شود، اضطراب و استرس ناشی از زندگی ماشینی کاهش می یابد و سلامت روانی جامعه تامین می شود.
این روان شناس گفت: وقتی در مناسبت هایی مثل شب یلدا به دیدن بزرگ ترها می رویم و لحظات طولانی این شب را با آن ها سپری می کنیم، به نسل جوان و فرزندان غیرمستقیم آموزش می دهیم که برگزاری مناسبت ها باید با محوریت بزرگ ترها باشد. فلسفه اصلی برگزاری این مناسبت هم از گذشته این بوده است که در چنین شبی قرآن خوانده می شد، داستان ها و قصه های قرآن و نیز اشعار شاعران نامی کشور برای جوان ترها خوانده می شد و به این ترتیب جوانان با این قصه ها و شعرها و فرهنگ و ادب کشور خو می‌گرفتند و این فرهنگ سینه به سینه منتقل می شد.
وی افزود: امسال که شب یلدا با ماه محرم هم زمان شده است، بزرگ ترها می توانند قصه هایی از عاشورا و فداکاری یاران امام حسین(ع) بگویند تا جوانان به فلسفه قیام عاشورا پی ببرند.
تلویزیون جای همه رفت و آمدها را گرفته است
بنا به گفته این روان شناس در حال حاضر که تلویزیون جای همه رفت و آمدها، صله رحم و گفت وگوی اعضای خانواده با یکدیگر را گرفته است، برگزاری چنین مناسبت هایی فرصتی است که باید مغتنم شمرده شود، چراکه ایجاد مودت، وحدت و همدلی اعضای خانواده باعث افزایش امید به زندگی می شود.
دکتر بهروان، جامعه شناس نیز چندی پیش در این باره گفته بود: اگر چه سنت برگزاری شب یلدا پا به پای تحولات اجتماعی و فرهنگی دستخوش تغییر شده، هنوز اصول مهم آن همچون احترام به بزرگان فامیل، صله رحم و رفع مشکلات یکدیگر در جمع های فامیلی به قوت خود باقی است.
وی افزود: بیان مشکلات و یافتن سنگ صبور و استفاده از تجربیات یکدیگر به ویژه ریش سفیدان تا حد زیادی می تواند در رفع مشکلات و یا حداقل کاهش آثار منفی آن تاثیرگذار باشد. به همین دلیل تاکید شده است که برگزاری این مراسم با محوریت رفتن به خانه بزرگان فامیل و پدربزرگ و مادربزرگ باشد.بنا به گفته بهروان به طور کلی صله رحم که اصل و اساس برگزاری مناسبت ها از جمله شب یلداست، در کاهش استرس و نگرانی ناشی از مشکلات اجتماعی تاثیر به سزایی دارد.
دکتر قاضی، روان شناس نیز گفت: برگزاری مناسبت هایی نظیر شب یلدا باعث انتقال تجارب بین نسل ها و نزدیک شدن نسل ها با ایده ها و نظرات یکدیگر می شود. علاوه بر این که جمع شدن سالمندان، میانسالان و نسل جوان و نوجوان در کنار یکدیگر شکاف بین نسلی را از بین می برد و کلاس درسی است که به وسعت یک کشور برگزار می شود و در این کلاس بزرگ ترها از کوچک ترها و کوچک ترها از بزرگ ترها درس زندگی، محبت و مهرورزی می آموزند و غنیمتی است که نباید آن را به آسانی از دست داد.