اعتدال: بیماری اخلاقی نفاق، درد همیشگی انسانها و ملتها بوده است. زشتی این بیماری و اثرهای زیانبارش در جوامع بشری و بیش از آن در روان و جان مبتلای به آن، منشأ نکوهش آن در قرآن و سیره معصومان علیه السلام شده است.
به گزارش ایسنا پرداختن به نفاق و منافقان در 12 سوره قرآنی، افزون بر سوره ویژه آن، میتواند خطر این خوی زشت انسانی را به ما بنمایاند همچنین مذمتها و هشدارهای معلم قرآن (پیامبر) و مؤول آن (امام علی) در اینباره، افزونتر از بسیاری عیبهای اخلاقی است.
پیامبر خدا(ص) درباره اینکه منافق چگونه خود را به گریه میاندازد؟ فرمودند:" چشمان منافق، در اختیار اوست، هر طور بخواهد گریه میکند1".
آن حضرت همچنین در پاسخ به این پرسش که نفاق در قلب انسان چگونه آغاز میشود؟ میفرمایند: "نفاق، ابتدا به صورت نقطهای سیاه ظاهر میشود و هرچه نفاق بیشتر شود، آن نقطه بزرگتر میگردد و چون نفاق به مرحله کمال رسد، دل به کلّی سیاه میشود2".
امام علی(ع) نیز در بیان صفات منافقترین مردم فرمودند: "آشکارترین منافق کسی است که به طاعت (خدا) فرا خواند و خودش بدان عمل نکند و از معصیت باز دارد و خودش از آن باز نایستد3".
رسول مکرم اسلام هم در حدیثی نشانههای نفاق را اینگونه معرفی میکنند: "منافقان را نشانههایی است که با آنها شناخته میشوند: درودشان لعنت است، پرخور و شکم بارهاند، به غنایم دستبرد میزنند، به مساجد نزدیک نمیشوند، مگر با اکراه و ریاکاری، نماز را آخر وقت میخوانند، خود را بزرگ میشمرند، به طوری که با کسی انس و الفت نمیگیرند و کسی هم با آنان الفت نمیگیرد، شب مانند چوب خشک میافتند (شب زندهداری ندارند) و روز صدای خود را به جرّ و بحث بلند میکنند4".
منابع:
1- کنز العمّال: 854 منتخب میزان الحکمة: 566
2- کنزالعمّال: 1734 منتخب میزان الحکمة: 566
3- غررالحکم: 3214 منتخب میزان الحکمة: 566
4- کنزالعمّال: 862 منتخب میزان الحکمة: 566